تجارت چه میوه‌هایی در ایران مجاز است؟
صنعت کشاورزی در ایران به علت شرایط آب و هوایی و خاک مطلوب استان‌های گوناگون، بسیار پیشرفته بوده و سالیانه حجم زیادی از محصولات گوناگون گیاهی از جمله میوه‌ها در داخل کشور تولید می‌گردد. میزان این تولیدات علاوه بر تامین نیاز بازار مصرفی ایران، برای عرضه به بازارهای جهانی نیز کافی بوده و سود و ارز مناسبی بدین طریق وارد کشور می‌گردد. کشورهای همسایه ایران، به دلیل کیفیت و مرغوبیت بالای میوه‌های ایرانی، سالیانه مقادیر بالایی از نیاز خود در این زمینه را از طریق واردات از مبداء ایران تامین می‌کنند. در حال حاضر ما در زمینه صادرات گونه‌های مختلف میوه مشکلی نداریم و صادرکنندگان می‌توانند در تمام زمینه‌ها فعالیت نمایند.
ولی واردات میوه در ایران به علت حمایت و مصرف تولیدات داخلی با ممنوعیت‌هایی مواجه است. این ممنوعیت‌ها شامل تمامی میوه‌ها به جز 4 قلم از آنها می‌شود. 4 میوه‌ای که واردات آنها به علت کمبود در داخل کشور منعی ندارد، عبارتند از: موز، نارگیل، اناناس و انبه. میوه‌های ذکر شده تنها در شرایط آب و هوایی گرمسیری رشد کرده و به همین دلیل صنعت کشاورزی ایران برای تولید آنها به مشکل خورده است.
قوانین حاکم بر تجارت میوه در ایران
- ورود هر نوع میوه تازه موکول به رعایت ماده 11 قانون حفظ نباتات مصوب 1346 به شرح زیر است:
ماده 11 – وارد کردن بذر – پیاز – قلمه – پیوند – ریشه – میوه – نهال و تخم نباتات و به طور کلی هر گونه نبات و قسمت‌های نباتی به کشور‌مستلزم تحصیل پروانه قبلی از وزارت کشاورزی است به اشخاصی که بدون پروانه اجناس مزبور را وارد کنند اخطار می‌شود که حداکثر در ظرف مدت یک ماه به خارج از کشور برگردانند والا با حضور نماینده سازمان حفظ نباتات در گمرک معدوم خواهد شد.
- ورود میوه به صورت خشک کرده، کنسرو شده، محفوظ شده، پخته شده، یخ زده و امثالهم موکول به رعایت ماده 16 قانون مواد خوراکی، آشامیدنی و بهداشتی مصوب 1345 به شرح زیر است:
ماده 16 – از تاریخ تصویب این قانون ترخیص مواد غذایی یا بهداشتی یا آرایشی از گمرک به هر شکل و کیفیت به منظور بازرگانی یا تبلیغاتی با‌رعایت مقررات عمومی علاوه بر دارا بودن گواهی بهداشتی و قابلیت مصرف از کشور مبداء مستلزم تحصیل پروانه ورود از وزارت بهداری است و واردکننده نیز مکلف است برای تحصیلی پروانه مزبور فرمول مواد و همچنین موادی که برای نگاهداری به آنها اضافه شده به وزارت بهداری تسلیم نماید.
- ورود بذر و نباتات که در اسناد صدور کشور مبداء مشخصا دست‌ورزی شده محسوب می‌شوند یعنی با تغییرات ژنتیکی تولید شده‌اند از لحاظ بررسی خطرات زیست محیطی موکول به تایید سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد.
- ورود و صدور موجودات زنده تغییر شکل یافته و محصولات تراریخته ملزم به رعایت مفاد قانون ملی ایمنی زیستی با کسب مجوز قبلی از وزارت جهاد کشاورزی می‌باشد.
- به ازای یک‌ونیم کیلوگرم سیب درختی یا صادرات یک کیلوگرم کشمش یا صادرات یک کیلوگرم پرتقال، حقوق ورودی یک کیلوگرم موز معادل 5% ارزش تعیین می‌گردد.
- صدور موکول به رعایت ماده 18 آیین نامه اجرایی قانون حفظ نباتات مصوب 1346 و ماده 5 قانون عهدنامه بین‌المللی حفظ نباتات مصوب 1389 می‌باشد:
ماده 18 – فرآورده های نباتی كه از ايران به كشورهای خارج صادر می‌شود بوسيله كارشناسان قرنطينه معاينه و در صورت سلامت كالا گواهی بهداشت نباتی صادر می‌شود.
چه مجوزهایی برای ترخیص میوه از گمرک نیاز است؟
ترخیص هر کالایی از گمرک، نیاز به ارائه یک سری مدارک و مجوزهای خاص دارد که ترخیص کار رسمی اداره گمرک مسئولیت تهیه و آماده‌سازی آنها و در نهایت تحویل به اداره گمرک را برعهده دارد. در زیر لیست مجوزهایی که باید برای ترخیص انواع میوه از گمرک جمع‌آوری شوند، آمده است:
از آن‌جا که انواع میوه جزو مواد غذایی دسته‌بندی می‌شوند، ترخیص کار باید نسبت به اخذ مجوز فنی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدام نماید.
برای ترخیص میوه از گمرک به مجوز ارزی از وزارت جهاد کشاورزی جهت تخصیص ارز و به مجوز فنی از سازمان ذکر شده برای اعلام تاریخ اعتبار نیاز است.
یکی دیگر از مدارک مورد نیاز برای ترخیص میوه از گمرک، مجوز فنی است که باید از سازمان حفظ نباتات دریافت گردد.